Vanaf oktober 2020 werken we in onze regio, in een projectstructuur, aan dit bijzondere onderwerp. Hiervoor is een projectgroep opgericht en zijn er drie werkgroepen actief. De projectgroepen en werkgroepen worden ondersteund door een regionaal projectleider.
Heb je vragen of is er iets niet duidelijk? Schroom niet om contact op te nemen met projectleider Evita Bartels.
Escapespel
Het creëren van bewustwording is de aanleiding geweest voor Joeri Burghout en Christa van Tilborg, twee CCU-verpleegkundigen van het JBZ om een escapespel te ontwikkelen over de zorg in de laatste levensjaren.
Doel van het spel
- Aanzetten tot actief nadenken over het gekozen onderwerp.
- Bespreekbaar maken van verleende zorg en hoe deze verder te verbeteren (als verpleegkundige en team).
- Jezelf afvragen: ‘Weet ik eigenlijk wel wat de patiënt wil?’ en ‘Hoe kan ik de patiënt nu écht helpen?’
- Leren van elkaar.
- Tips en tricks uitwisselen.
Instructie
Kijk hier voor een uitgebreide instructie.
Voordat je begint
Doos 1
Doos 2
Doos 3
- Uitleg (pdf)
- Versiering (pdf)
- HiX puzzel domein (pdf)
- Gekleurde blokjes (pdf)
- 6 dimensies spinnenweb (pdf)
Doos 4
- Versiering (pdf)
Scholing
Op dit moment worden er in Den Bosch en omgeving veel scholingen verzorgd op het gebied van ‘Zorg in de laatste levensjaren’ (vaak palliatieve zorg genoemd). Denk bijvoorbeeld aan scholingen over zorg in de terminale fase. De werkgroep scholing biedt een overzicht aan van de verschillende scholingsactiviteiten die in de regio plaatsvinden. Je vindt het op deze website: Hierin wordt nauw samengewerkt met het Netwerk Palliatieve zorg Den Bosch – Bommelerwaard.
Daarnaast ontwikkelt de werkgroep voor professionals van verschillende organisaties een inhoudelijke scholing voor als het gaat om de principes van proactieve zorg. Proactieve zorgplanning houdt in dat je regelmatig gesprekken voert met patiënten over hun levensdoelen, de keuzes die ze maken en welke zorg daar nu en in de toekomst bij past. Het idee is dat professionals hier al vroeg met de patiënt mee starten, ook als de dood nog ver weg is. In het kader van bewustwording van de eigen eindigheid bij de patiënt en datgene te kunnen doen wat (nog) belangrijk is voor iemand. De principes van proactieve zorgplanning zijn: vooruit denken, plannen en organiseren. We hebben bewust gekozen om de scholing geschikt te maken voor professionals van verschillende disciplines. Alle betrokkenen bij de patiënt (het zogenoemde team rondom de patiënt) spelen immers een rol bij het geven van proactieve zorg. Het is daarbij van belang dat zij van elkaar weten wie wat bijdraagt in de zorg.
Het gaat in bovenstaande tekst niet alleen om professionals uit de zorg, ook professionals uit organisaties als de gemeente en VPTZ zijn betrokken bij de proactieve zorgplanning.
Voor de scholing sluit de werkgroep aan bij het landelijk knooppunt onderwijs Palliatieve Zorg.
Werkgroepleden
Monique van den Broek – Netwerkcoördinator Netwerk Palliatieve Zorg DBB
Irma van der Heijden – Palliatief verpleegkundige, ZGEM
Wilma den Hollander – Verpleegkundig Specialist, JBZ
Lucia van Iersel – Beleidsmedewerker Netwerk Palliatieve Zorg, DBB
Karlijn Overeem – Huisarts, Zorggroep Beroemd
Ans Rijk – Palliatief verpleegkundige, Brabantzorg
Astrid van Strien – Geriater, lid transmuraal PAT, JBZ
Esther Tetteroo – Coördinator Netwerk Dementie
Margot Verkuylen – Specialist ouderengeneeskunde, medisch directeur Hospice Duinsche Hoeve
Zelf aan de slag?
- Wil je deelnemen aan de Interdisciplinaire scholing proactieve zorg? Neem contact op met Evita Bartels of een van de bovengenoemde werkgroepleden.
- Heb je vragen of opmerkingen in brede zin? Of een scholingsaanbod dat je graag zou willen aandragen voor de overzichtspagina? Neem dan contact op met het netwerk Palliatieve Zorg.
Implementatie: proactief zorgplan
In het proactief zorgplan kunnen mensen hun wensen en behoeften vastleggen ten aanzien van zorg in de laatste levensjaren. De werkgroep streeft ernaar dat dit plan er hetzelfde uitziet in alle organisaties die samenwerken op dit onderwerp.
In het plan kunnen de volgende aspecten worden opgenomen:
- Sociale situatie
- Zingeving/ Wat is belangrijk voor iemand?
- Communicatie
- Lichamelijke situatie
- Psychische situatie
- Levensverwachting
- Besluitvorming (onderdelen ACP-richtlijn)
- Organisatie van zorg
- Inzet ondersteunende palliatieve zorg
- Nazorg
Wat in ieder geval belangrijke en meetbare eindpunten zijn:
- Op welke locatie wenst iemand zorg te ontvangen?
- Wie wil iemand nabij hebben?
- Wat is belangrijk voor iemand?
- Waar wil iemand uiteindelijk (waar mogelijk) sterven?
Het uiteindelijke doel is dat er in Den Bosch en omgeving met één en hetzelfde proactieve zorgplan wordt gewerkt. Dat dit plan voor patiënten zelf inzichtelijk is en vanuit de verschillende systemen is op te vragen. Op dit moment worden de mogelijkheden onderzocht.
Er wordt momenteel gewerkt met een dataset (inhoud proactief zorgplan) die gebaseerd is op de landelijke leidraad ACP, het kwaliteitskader palliatieve zorg en de gegevensset palliatieve zorg. In verschillende organisaties vinden momenteel pilots plaats om ervaring op te doen in het werken met een proactief zorgplan. Voorbeelden zijn Vivent, Jeroen Bosch Ziekenhuis en één van de huisartsenpraktijken in onze regio.
In alle genoemde experimenten wordt nadrukkelijk aansluiting en samenwerking gezocht met de PZNL, IKNL en collegae die actief zijn binnen het Citrienfonds (passend behandelplan).
Werkgroepleden
- Bregje van de Coer / huisarts praktijk De Muntel
- Connie den Dool – POH, BIB
- Marisa Geukes – Verpleegkundig Specialist, JBZ
- Susanna Haerkens – Palliatief verpleegkundige, Vivent
- Anna van der Linden – Specialist ouderengeneeskunde, ZGEM
- Anita Timmermans – Coördinator (verpleegkundig), Hospice Duinsche Hoeve
Producten werkgroep
Wil je een PDF ontvangen van het proactief zorgplan? Neem dan contact met Evita Bartels.
Zelf aan de slag?
Wil je zelf, binnen je eigen organisatie, aan de slag met het implementeren van het proactief zorgplan? Richt je tot één van bovengenoemde werkgroepleden en/of Evita Bartels.
Publiekscampagne
De werkgroep Publiekscampagne heeft een regionale publiekscampagne gelanceerd, gericht op tijdig spreken over het levenseinde. De volgende kernboodschap gaat centraal staan in de campagne:
Denk jij na over wat je wil als de dood nabij is? Bijvoorbeeld over waar je wilt sterven en welke zorg je wil in de tijd daarvoor? Stel het gesprek hierover niet uit maar maak het onderdeel van je leven. Laat je dierbaren en zorgverleners weten wat belangrijk voor je is. Praat over de dood en over de zorg die je nog wil. Dat hoort bij het leven.
Ook voor de publiekscampagne geldt dat we in onze aanpak aansluiten bij wat er al is aan informatie over Zorg in de laatste levensjaren. Denk onder meer aan de eerder gestarte campagne van VWS en de ontwikkelde materialen van onder andere Agora.
Wat de aanpak in deze regio kenmerkt, is dat we dit samen met en voor burgers vormgeven.
Een belangrijk onderdeel van het communicatieplan bestaat dan ook uit gesprekken die gevoerd worden in de wijken waar mensen wonen. Deze burgerinitiatieven worden geleid door burgers zelf en zijn puur gericht op het uitnodigen tot een gesprek over zorg in de laatste levensjaren.
Namen werkgroepleden
- Nathalie Beelen – Huisarts, Chronos
- Saskia Byvanck – Senior communicatieadviseur, JBZ
- Karin van der Horst – Geestelijk verzorger, Centrum voor Levensvragen
- Lucia van Iersel, beleidsmedewerker Netwerk Palliatieve zorg
- Ilona van der Loos – Gespecialiseerd verpleegkundige palliatieve zorg, Lid transmuraal PAT, Vivent
- Anita Putters – Specialist ouderen, Farent (Welzijn)
- Rijma de Ruiter – Verzorgende IG, Thuisbasis Brabant
- Tineke Smilde – Oncoloog, Voorzitter transmuraal PAT, JBZ
- Aad van der Steen – Burger, Voorzitter wijkraden ’s-Hertogenbosch
- Govert Weinberg – Burger
- Lieke van Raay – Senior communicatieadviseur, Vivent
Zelf aan de slag?
- Wil je in je eigen organisatie aan de slag met communicatie? Richt je dan tot Saskia Byvanck.
- Heb je vragen over de producten in algemene zin? Richt je dan tot Stefanie van Dinther.
Projectgroepleden
- Nathalie Beelen – Huisarts, Chronos
- Monique van den Broek – Netwerk coördinator, NPZ DBB
- Stefanie van Dinther – Regionaal projectleider
- Monique Kappen – Specialist Ouderengeneeskunde, ZGEM
- Ilona van de Loos – Gespecialiseerd verpleegkundige palliatieve zorg, Lid transmuraal PAT, Vivent
- Stefanie van Mook – Programmamanager positieve gezondheid Gemeente ’s-Hertogenbosch
- Tineke Smilde – Oncoloog, Voorzitter transmuraal PAT, JBZ